13 januari 2012

Oedipus/Bêt Noir - Vandekeybus 12/1 - Warande

Als er één voorstelling is, die we geen enkel jaar missen, dan is het wel die van Vandekeybus. "Poëzie en dans; er kan me weinig meer ontroeren", zei ze me, toen ik ze net leerde kennen. En zo blaas ik een glazen kast voor de verzamelde van - en is het Cada Vez warandewaarts als Wim zijn geboortestreek eer aandoet.

een generatie vormen

Het moet diep snijden, een danser die de teller van zijn lijf op de noemer van de tijd zet. Niet dat er niet gezucht werd in de zaal toen Koning Wimdiepus zijn Grieks glimmende rug ontblootte. Mij viel vooral zijn speelsheid op. De hoogstandjes van de vorm, de echte esthetiek, was voor de generatie van "Radical Wrong". De gebalde kracht en de souplesse van de jonge lijven zorgden voor de ingewanden, waar de kleur van het stuk zich bevond. De dansers vormden de stuiptrekkende, wervelende vlezige massa, een kronkelend koor waartegen de acteurs het koningsdrama met enkele woorden van Jan De Corte mochten afzetten. Zoals de traditie van de tragedie het voorschrijft, was het het koor dat het stuk droeg. De taal van Radical Wrong werd geïncorporeerd (veel rauwe seks en onverschilligheid, veel spiegeling van de maatschappij, veel stil-werkzame kracht, veel samen aanwezig ondanks alles en in dat alles een eerlijk-daar-zijn) De muziek, waar zij geen melodie werd, en de donkere scène met het gapende, veelkleurige oog als decor, voerden hen de hoogte in. De solo's van het androgyne orakel met de ogen in de wangen en het onheilspellende wierookoffer, waren de spreekwoordelijke kersen op de taart.

op gezwollen voet

Het contrast tussen het theater en de dans, werkte niet. Het scheermes van Ockham werd te weinig gebruikt voor deze voorstelling. De choreografie zou aan zeggingskracht gewonnen hebben, indien de coryfeeën (De Corte, Vandekeybus en eigenlijk ook Van Campenhout) meer op de achtergrond waren gebleven. De tekst beklijfde niet en werd een uitleggerig lesje mythologie naar het einde toe. De scènes te gefragmenteerd en daardoor krachteloos, de registers waarbinnen gespeeld werd vormden een kakafonie (enkel Tiresias kon me bij momenten in het theater houden). Een beginnersadvies : "kill your darlings" en hou over : de stem van Vandekeybus en enkele zinnen, het handengewring van Tireisias en eventueel de foute feestjesdanspassen van de wacht.
Behoud ook de scènes van Oidipus met de armen wijd en omringd door zijn geliefde kinderen. Het beeld verscherpt het autobiografische element in de voorstelling van de choreograaf. De nieuwe generatie, het volk, eert en verheft de koning in hun midden, maar zal de tiran zonder veel aarzeling versmachten, verhangen, verteren, wassen en balsemen. Antigone zal hem niet onbegraven laten.

Naar het einde toe verviel het stuk te veel in een reeks van opeenvolgende scènes en een keuze uit de op zich erg beklijvende eindbeelden (de slingerende lamp van 'Blush', de neervallende schoenen, de baby) had gemogen. Het echte einde liet op zich wachten. Ik verlangde steeds vaker naar meer dans en hoopte op minder theater.

mijn voeten zijn mijn ogen

De slotscène die ik zag, was die van de ziener-danser. Ogen uitgestoken, blinde zien, pin in de voeten,... Ik weet weer waarom wij jaarlijks gaan kijken. Dans dynamiseert ons schouwen, onze lectuur. Onze ogen zijn onze voeten. Zonder hen geraken wij niet ver. Vandekeybus laat ons de andere kant zien. Nu hij misschien op kousevoeten wil aankondigen dat hij de dansschoenen dra uittrapt, lijkt hij met Oidipus nog een keer te willen zeggen wie hij is :"Dans mensen, dans ! Uw voeten zijn als ogen".

Geen opmerkingen: